Burkina Faso, (Mutlu İnsanların Yaşadığı Ülke)
Başkent: Ouagadougou
Resmi Dil: Fransızca
Yönetim Biçimi: Geçici Cumhuriyet
Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahilleri oluşturmaktadır. Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası tipik Afrika askeri darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde ülkenin ismi Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Bağımsız Burikna Faso başkentin büyük bulvarlarından birine Fransa sömürgeci başkanlarından Charles De Gaulle ismini vermiştir!
Burkina Faso’da genel itibariyle kurak bir iklim hâkimdir. Ülke genelinde hava sıcaklıkları 25 °C ila 30 °C arasında yer almakta olup, Burkina Faso genelinde Mart ve Nisan ayları sıcaklıkların en yüksek değerlerde ölçüldüğü, Ocak ve Şubat ayları ise ülke genelinde hava sıcaklıkların en düşük değerde ölçüldüğü aylar konumundadır.
Nüfus
Burkina Faso’da 2014 tahmini sayım sonuçlarına göre yaklaşık 18 milyon nüfus belirlenmiştir. Ülke nüfusunun büyük bir bölümü başkentte ve ülkenin batısında yer alan Bobo-Dioulasso şehrinde yaşamaktadır. Burkina Faso genç bir nüfusa sahip olup, 2014 tahmini verilerine göre nüfusun %65,5’i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %2,5’i 65 yaş ve üzerindedir.
Etnik gruplar:
Ülke genelinde en büyük etnik grubu nüfusun %40’ı ile Mossi etnik grubu oluşturmaktadır. Nüfusun geri kalan kısmını ise birçok etnik grup paylaşmaktadır. Ülke genelinde daimi olarak 3200 Fransa vatandaşı da yaşamakta olup, bu sayı projeler kapsamında yardım kuruluşları adına ülkeye gelen Fransızlar ile birlikte 20.000 kişiyi bulabilmektedir. Burkina Faso’da ayrıca Lübnan’dan gelen yaklaşık 600 kişilik bir toplulukta yaşamaktadır. Ülke başkentinde 200 Türk vatandaşı çeşitli vesilelerle (Eğitim ve Ticari) yaşamını sürdürmektedir. (2016)
Dil
Ülkenin Fransa sömürgeciliğinden kurtularak bağımsızlığını ilan etmesi sonucu ülkenin resmi dili koloni ülkesi Fransa’nın dili olan Fransızca seçilmiştir. Son dönemde Fransızca kullananların oranı artsa da bu dili ana dili olarak konuşanlar ülke genelinde azınlıkta bulunmaktadırlar. Ülke genelinde yerel diller olan Mòoré, Fulfulde ve Dioula dilleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle ülkenin batı bölgelerinde Dioula dili hem günlük hayatta hem de ticari hayatta yoğun olarak konuşulmaktadır. Bu yerel dillerin haricinde Arapça’da ticari hayatta kullanılmaktadır.
Din
Burkina Faso’da hakim olan din islamiyet olup, nüfusunun %60,5’i Müslümandır. Hristiyan oranı %23,2 düzeyinde olup, bu oran içerisinde Katolik mezhebine mensup Hıristiyanların oranı %19, Protestan mezhebine mensup olanların orası ise %4,2 seviyesindedir. Hıristiyan misyonerler faaliyetlerini sürdürmektedir. Buna karşın ülke dışından gelen Müslümanlarda İslami faaliyetlerini sürdürmektedir. Yoksulluk nedeniyle camii çok az. Camiye ihtiyaç var. Müslümanlar yollarda dükkânları önünde saf saf namaz kılmaktalar. Müslümanlar’da bir den fazla eşlilik/evlilik yaygın. Ülke genelinde yerel etnik dinlere inananların oranı günümüzde de gözlemlenebilmektedir. Yerel dinlere inananların oranı %15 seviyesinde bulunmaktadır. Mossilerin yerel dininde tanrı olarak kabul edilen Wẽnde dünyayı yarattıktan sonra tekrardan insan olarak dünyaya geri geldiği inancı hakimdir. Söz konusu ilahın çeşitli dönemlerde de farklı mekanlarda farklı boyut ve şekillerde dünyada bulunduğuna inanılmaktadır.
Eğitim
Burkina Faso’da 15 yaş ve üzerinde olan nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı 2007 tahmini verilerine göre %28,7 seviyesindedir. Bu oran erkeklerde %36,7 iken, kadınlarda %21,6 seviyesindedir. Ülkede ilkokul altı yıl sürmekte olup, okullarda kullanılan dil Fransızca’dır. Bu durum kabilelerinde sadece kendi yerel dillerini öğrenen birçok çocuğu okullardan uzak tutmaktadır. Ülke genelinde devlet okullarının yanı sıra özel okullar ile katolik kilisesinin yönetiminde olan okullar bulunmaktadır. Türkiye’den bazı sivil Toplum Örgütleri de sayıları bir elin parmakları kadar da olsa okul ve mescid açmışlar.
Siyasi sistem
Ülkede 1991 yılında kabul edilen anayasa ile birlikte ülke tarihinin dördüncü cumhuriyeti oluşturulmuştur. Burkina Faso’da ki mevcut başkanlık sistemi Fransa modelini baz almaktadır. Ülkenin başbakanı devlet başkanı tarafından atanmakta olup, son olarak Ülkede Président du Faso olarak adlandırılan devlet başkanı, her beş yılda bir seçilmekte olup, bu görevi en fazla iki kere üst üste gerçekleştirebilmektedir. Ülkede %60 oranında Müslüman yaşamakla birlikte devlet başkanı, başbakan ve yerel yönetim başkanları Hıristiyan’dır!
Dış siyaset
Ülke eski koloni sahibi olarak Fransa ile iyi ilişkiler içerisinde yer almaktadır. Özellike Fildişi Sahilleri’nde yaşanan iç savaş ve sorunlar neticesinde Fransa ile daha yakın bir ilişki benimsenmiştir. Burkina Faso, Muammer Kaddafi döneminde Libya ile de sıkı diplomatik ilişkiler içerisinde bulunmuş, günümüzde de Çin Halk Cumhuriyeti ve Almanya ile de önemli diplomatik ilişkiler içerisinde yer almaktadır.
İdari Yapılanma
Burkina Faso kendi içerisinde 13 yönetim bölgesine (region) ayrılmıştır. Her bölgenin bir başkenti, illeri ve onlara bağlı ilçe/belediyeleri vardır. Yönetim bölgeleri, iller, ilçeler ve belediyeler yerel yönetimde kendi kendilerine idare etme hakkı bulunmakla birlikte aynı bölge, il, ilçe ve belediye isimleri ile devletin temsilcileri de bu yapıya paralel olarak yönetim kademesinde yer almaktadır.
Ulaşım[
Demiryolu Burkina Faso’da Abidjan – Nijer Hattı olarak adlandırılan bir adet demiryolu hattı bulunmakta olup, bu hat Fildişi Sahilleri’nin liman ve ticaret kenti Abidjan ile başkent Ouagadougou’yu birbirine bağlamaktadır.
Havayolu
Türkiye/İstanbul’dan Türk Hava Yolları ile 6 saat süren direkt uçuş ile ulaşım imkânı var. Uçak bileti fiyatı (sezona göre değişmektedir – Mart 2016) kişi başı gidiş dönüş 2168 TL. Türkiye ile vize uygulaması söz konusu. Vize Türkiye’de talep edilecek olursa 3-4 ay sürdüğü söylenmekte. Ancak Burkina Faso’da alınacak olursa havaalanında 10 kişilik işlem 2 saat sürmektedir. Vize işlemi için 2 adet fotoğraf talep edilmektedir. Ülke genelinde var olan 33 havaalanından sadece 2 tanesinin pisti asfaltlanmış konumdadır. Başkent Ouagadougou’da bulunan ve aynı zamanda ülkenin en büyük havaalanı konumunda olan Ouagadougou Airport havaalanı ile Bobo-Dioulasso’da bulunan havaalanı ülkenin uluslararası standartlara uygun iki havaalanını oluşturmaktadır.
Karayolu
Ülke genelinde 12.506 km karayolu bulunmakta olup, bunların 2.001 km’si asfaltlanmış konumdadır. Ülkede hemen hemen her yaş gurubu kadın/erkek bisiklet/Motosiklete binmektedir. Toplu ulaşım araçları tercih edilmiyor. Başkentte yollarda yaya kaldırım yok; çünkü yürüyen yaya yok denecek kadar az.
Ekonomi
Burkina Faso dünyanın en fakir ve az gelişmiş ülkelerinden biri konumundadır. Ülke HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) (Türkçe: Gelişmekte olan yüksek borçlu ülkeler) ülkelerden biri olarak kabul edilmektedir. Burkina Faso İnsani Gelişim Endeksi 2013 raporuna göre 187 ülke içerisinde 181. sırada yer almıştır. Ülkede Satın alma gücü paritesine göre Gayrisafi yurt içi hasıla 2013 tahmini verilerine göre kişi başı düşen gelir 1.500 Dolar seviyesindedir.
Tarım
Ülke nüfusunun yaklaşık olarak %90’ı şahsi tüketim ve kullanım için tarımsal ürünler ekmektedir. Bu ekilen ürünlerin çoğunluğunu darı, mısır, sorgum ve pirinç oluşturmaktadır. Ülkenin güney kesimlerinde bu ürünlere ek olarak ayrıca manyok, yam ve şeker kamışı ekimi de gerçekleştirilmektedir.
Maden
Ülke toprakları içerisinde bulunan çok az yeraltı madeni gün yüzüne çıkarılabilmektedir. Bu madenlerin başında altın ve mangan gelmektedir.
Sanayi
Burkina Faso’da sanayi yok. İlkel tarım toplumu varlığını sürdürmektedir. Nufusun büyük çoğunluğu (%60.5) Müslüman olmasına rağmen Bobo-Dioulasso’da açılan bira fabrikası! Petrol değirmenleri ve motorlu bisiklet üretimi yapan fabrika bu alanda ilk olma özelliğini taşımıştır. Bağımsızlığının elde edilmesi ile birlikte oluşturulan pamuk fabrikaları kısa süre içerisinde tekrar kapatılmak durumunda kalınmıştır.
Gelenek
Burkina Faso sınırları içerisinde yaşayan 60 farklı etnik grup kültürel gelenekler açısından zenginlik oluşturmaktadır. Ancak aynı zamanda ciddi anlamda bünyesinde çatışma riski barındırmaktadır. Kabilecilik ruhu canlılığını korumaktadır. Ülke genelinde el sanatları da önemli bir yere sahip olmakta olup, çömlekçilik, sepet yapımı, tunç ahşap işlemeciliği sık olarak gerçekleştirilen el sanatları konumundadır.
Konaklama
Burkina Faso’da yoksulluğun beraberinde getirdiği hayat pahalı. Konaklama için otel ve apart otel tipi alanlar mevcut. Apartlar ortalama 50 Euro, otel fiyatları ise kişi başı 50 ile 200 Euro arasında değişmektedir. Damak tadı ve sağlığa uygunluk sorunu olduğu için apartları tercih edenler yiyeceklerini ülkelerinden veya Hipermarketlerden temin etmek zorundadırlar. Apartlarda Afrika böcek/hayvanlarını görmek mümkündür. (Örnek; Kertenkele)
